Nos psa to prawdziwy fenomen natury. Jest kilkaset razy bardziej czuły od naszego i pozwala jego właścicielowi rejestrować nawet najlżejsze zapachy. Od wielu lat tę umiejętność wykorzystuje się np. w kryminalistyce lub w służbach celnych. Dobrze wytrenowane psy są w stanie wywęszyć ukrytą broń, narkotyki a nawet zmiany chorobowe w organizmie człowieka – od dawna stosuje się je w diagnostyce nowotworów, a ostatnio w wykrywaniu przypadków Covid-19 np. na lotniskach. Czy wiecie, że skuteczność psów w tej dziedzinie sięga aż 94% czyli są równie precyzyjne jak najlepsze testy laboratoryjne?

Jak działa nos psa?

Dlaczego psi węch jest o wiele bardziej precyzyjny niż nasz? Otóż w ludzkim nosie znajduje się „tylko” ok. 5 milionów komórek węchowych będących receptorami bodźców zapachowych rozmieszczonych na nabłonku węchowym o powierzchni ok. 3 cm2. U psa jest ich wielokrotnie więcej i mogą zajmować powierzchnię aż 130 cm2. Co ciekawe, liczba komórek węchowych zależy od psiej rasy. Niekwestionowanymi rekordzistami są przedstawiciele rasy bloodhound. W nosie każdego z nich znajduje się ponad 300 milionów takich komórek. Psom tym węszenie ułatwia obszerna kufa z dużym nosem (im większy nos, tym, przynajmniej teoretycznie, więcej komórek węchowych i czulszy węch) oraz długie, zwieszające się uszy, „zagarniające” unoszące się tuż nad podłożem zapachy. Doskonałym węchem dysponują również owczarki niemieckie posiadające ok. 225 milionów komórek węchowych. Dla porównania, inne rasy miewają ich znacznie mniej, np. foksterier ok. 150 milionów, a jamnik – 125 milionów.

Niezwykle wrażliwy węch pozwala psu odbierać jako coś oczywistego całą gamę zapachów niewykrywalnych dla człowieka. Co ciekawe, na czułość psiego nosa duży wpływ ma fakt, że jego powierzchnia jest stale mokra (istnieje nawet legenda mówiąca, że pies zatkał nosem dziurę w Arce Noego podczas biblijnego potopu i to z tego powodu po dziś dzień jest on wilgotny). Nie bez przyczyny – mokry nos ułatwia wychwytywanie z powietrza molekuł zapachów, które błyskawicznie rozpuszczają się na jego powierzchni i są odbierane przez komórki węchowe.

Pamięć do zapachu

Sam nos to jednak nie wszystko! Psy dysponują też fenomenalną „pamięcią zapachową” i zdolnością do rozróżniania poszczególnych woni. Przeciętny człowiek rozróżnia zwykle kilkaset zapachów, spece (tzw. „nosy” np. sommelierzy lub eksperci zatrudnieni w przemyśle perfumeryjnym) – do kilku tysięcy. Tymczasem pies jest w stanie rozróżnić i zapamiętać nawet 600 tysięcy różnych zapachów!

Węch a żywienie

Fenomen psiego nosa nie pozostaje bez wpływu na ocenianie przez pupila tego, co wkładamy do jego miski. Choć czworonogi te często postrzegane są jako mało wybredne to właśnie zapach jest tym, co ma bezpośredni wpływ na atrakcyjność pożywienia. Nowoczesne karmy są więc przygotowywane tak, aby wydzielały woń przyjemną dla psa (co nie jest równoznaczne z tym, że będzie ona tak samo odbierana przez opiekuna ). Psy bardzo lubią też silnie pachnące przysmaki, np. tzw. gryzaki naturalne (uszy, ścięgna, żwacze), zwane często „śmierdziuchami” bowiem ich konsumpcja dostarcza im dodatkowych wrażeń olfaktorycznych.

Pamiętajmy też, aby utrzymywać psią miskę w czystości oraz dbać, by podawana zwierzakowi karma zawsze była świeża. Jeśli pupil nie chce jeść może to oznaczać, że jedzenie jest już zepsute i niebezpieczne dla jego zdrowia – my jeszcze tego nie wyczuwamy, ale wspaniały nos naszego czworonożnego przyjaciela nie ma co do tego najmniejszych wątpliwości!